Trải nghiệm văn hóa nghệ thuật đặc sắc đất võ Bình Định

Chào mừng các bạn đến với vùng đất võ Bình Định – nơi có những nét văn hóa độc đáo và hấp dẫn. Bình Định không chỉ nổi tiếng với các di sản lịch sử, kiến trúc đẹp mắt, mà còn là một điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thích văn hóa và võ thuật. Trên mảnh đất này, chúng ta sẽ khám phá những nét đặc trưng về nhạc võ Tây Sơn, nghệ thuật bài chòi, hát Bội và các lễ hội truyền thống. Hãy cùng tôi tìm hiểu chi tiết văn hóa đặc sắc của tỉnh Bình Định.

Nhạc võ Tây Sơn

Nhạc võ Tây Sơn là một nét văn hóa độc đáo của Bình Định, xuất phát từ phong trào nông dân Tây Sơn cuối thế kỷ 18. Đây là loại võ nhằm kích thích sĩ khí của ba quân trong luyện tập và chiến đấu. Theo truyền thuyết, võ nhạc Tây Sơn là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên cuộc hành quân thần tốc và chiến thắng oanh liệt của vua Quang Trung trong cuộc chiến chống ngoại xâm.

Nhạc võ Tây Sơn nổi tiếng vang dội khắp nơi – Nguồn: Báo Tiền Phong

Nhạc võ Tây Sơn gồm một bộ 12 cái trống, mỗi cái trống tượng trưng cho một con giáp. Bộ trống được dựng thành giàn theo thứ tự từ lớn đến nhỏ. Khi những nghệ nhân đánh trống, âm thanh phát ra có thể khiến người nghe cảm thấy như mưa rào thác đổ, khi nhặt, khi khoan, khi dồn dập và khi hào hùng phấn chấn. Điều đặc biệt là người đánh trống không chỉ ngồi yên như nhạc công tấu nhạc, mà vừa đánh vừa di chuyển, tạo nên một sự kỳ thú và hấp dẫn cho khán giả.

Nghệ thuật bài chòi

Nghệ thuật hát bài chòi đã bắt nguồn từ hội bài chòi ngày xưa và hiện vẫn còn tồn tại ở Bình Định. Hội bài chòi thường được tổ chức vào mùa xuân. Các chòi được xây dựng hình chữ V, với chòi trung ương nằm ở giữa. Trong một cuộc chơi bài chòi, người hô bài (anh hiệu) sẽ kêu những câu thài của từng con bài như “nhứt trò”, “nhì bí”, “tam quảng”…

Kết thúc một hiệp chơi, các nghệ nhân sẽ biểu diễn từng đoạn tuồng cổ. Bài chòi Bình Định thu hút khách bằng ngôn ngữ nghệ thuật đặc thù của mình qua các làn điệu như hò quảng, xàng về và các làn điệu dân ca. Sân khấu bài chòi thể hiện những nét đặc sắc của nghệ thuật dân tộc, mang đến cho khán giả những trải nghiệm ngọt ngào và đằm thắm.

Hát Bội

Bình Định là một trong những cái nôi của nghệ thuật hát Bội và đã bảo tồn, thừa kế và phát huy nghệ thuật này mang phong cách Đào Tấn. Hát Bội là một loại hình nghệ thuật vừa bác học vừa gần gũi với quần chúng. Qua hàng thế kỷ, những người trên đất Bình Định luôn cố gắng giữ gìn và trau truốt hát Bội để nó trở thành nét văn hóa đặc trưng của tỉnh này.

Nét văn hóa nghệ thuật hát bội từ lâu đời tại đất võ – Nguồn: VnExpress

Lễ hội Đống Đa

Lễ hội Đống Đa là một lễ hội lớn để tưởng nhớ các thủ lĩnh của phong trào Tây Sơn, đặc biệt là vị anh hùng áo vải Quang Trung và Nguyễn Huệ, cũng như kỷ niệm chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa. Ngoài các nghi lễ truyền thống, lễ hội còn tổ chức nhiều hoạt động văn hóa dân gian như biểu diễn võ thuật Tây Sơn, trống trận Tây Sơn, đua thuyền và các trò chơi dân gian. Lễ hội này thu hút hàng vạn người từ khắp mọi miền đất nước về tham dự.

Lễ hội Đống Đa Bình Định diễn ra mỗi năm tri ơn vua Quang Trung – Nguồn: VnExpress

Lễ hội đổ giàn

Trong lễ hội, có một hoạt động cuốn hút nhiều người tham gia là hội xô cỗ (hay còn gọi là xô giàn). Người ta thiết lập một đàn cúng cao và trên đó đặt nhiều đồ cúng như hương, hoa, trà, quả, cỗ gạo, bánh và cỗ heo nặng khoảng vài chục cân. Sau khi hoàn thành nghi thức, vị chủ tế tuyên bố xô giàn, cho phép cuộc tranh tài bắt đầu. Các hoạt động trong lễ hội đổ giàn luôn thu hút lượng du khách cực lớn bởi sự độc đáo trong cách tổ chức và các hoạt động trò chơi diễn ra xung quanh.

Có thể thấy rằng Bình Định không chỉ nổi danh với miền đất võ mà nơi đây còn là có vô số các hoạt động văn hóa lễ hội nổi bật khác mà du khách nên đến khám phá và trải nghiệm một lần khi đến du lịch Bình Định.

Nguồn: Báo Dân Trí

Bài viết tham khảo: